Het Hongaarse Sziget Festival is een fenomeen. Er zijn 60 podia, het duurt zeven dagen en lokt niet minder dan 400.000 ‘daily visitors’. Het festival speelt zich af op een eiland in Budapest en staat bekend om zijn gemoedelijke hippie-achtige sfeer. Sziget won de European Festival Award 2011 in de categorie ‘grote festivals’, uitgereikt tijdens Eurosonic 2012 in Groningen. Sziget heeft een erg brede programmatie met vooral pop/rock, maar ook veel aandacht voor zogenaamde wereldmuziek én de Romamuziek van achter de hoek. Hongarije heeft momenteel een wel erg rechts bestuur en de positie van de Romazigeuners is er niet evident, maar Sziget neemt wel degelijk stelling in en laat de eigen voortreffelijke muzikanten niet in de kou staan. Op 21 april presenteren we twee Romabands, die in 2011 erg succesvol waren op Sziget. Vojasa is de eerste. Een relatief nieuwe naam, maar wel bestaande uit muzikanten met veel ervaring in topgroepen als Ando Drom, Romano Drom en Kalman Balogh’s Gypsy Cymbalom Band. Of ze familie zijn van de befaamde Kalman Balogh konden we niet achterhalen, maar Vojasa telt ook drie Baloghs in zijn rangen: zanger/gitarist Jozsef en Gusztav 1 (zang, mandoline en viool) en Gusztav 2 (zang en gitaar). Vojasa, wat zoveel betekent als ‘goed humeur’, kan heel veel stijlen aan, maar baseert zich toch op hun eigen Olah-afkomst. Die Olah-zigeuners zijn een kleine, wat vergeten groep uit het noord-oosten van Hongarije. Hun muziek is vaak eeuwen oud, maar tot in de jaren ’70 traden ze enkel op in hun eigen besloten gemeenschap. Opmerkelijk: houten lepels en melkbussen fungeren in deze muziek als volwaardige instrumenten. Jonge gasten zijnde mengen ze het authentieke met de steedse invloed van Budapest en invloeden uit Roemenië en Servië. Het geheel klinkt opmerkelijk vrolijk en dynamisch. Söndörgö dan, die vorig jaar niet alleen triomfeerden op Sziget, maar ook Womex (festival & vakbeurs) mochten openen. Vergeet wat u weet over Hongaarse zigeunermuziek, waarbij u alleszins al aan violen denkt. Bij Söndörgö is de tambura het centrale instrument, denk aan een soort mandoline. De groep, die opgericht is in 1995, bestaat uit vier broers: Aron, David, Benjamin en Salamon Eredics, aangevuld met Attila Buzas op staande bas. De nog jonge Eredics zijn de zonen van Kalman, de basspeler van Vujicsics, de veteranen van de Zuid-Slavische muziek, die vaak optraden met Marta Sebestyen. Die tambura muziek sluit aan bij die van de Kroatische en Servische gipsys. In de 16e eeuw vluchten die voor de Ottomanen en ze settelden zich over de grens in Hongarije. Daar evolueerde de tamburamuziek in een wat andere richting dan in het vroegere Joegoslavië. In 2007 nam Söndörgö In Concert op, samen met de beroemde Macedonische houtblazer Ferus Mustafov. Ze toerden samen, wat hen o.a. in de poepchique Queen Elisabeth Hall in Londen bracht. In 2008 wonnen ze in Novi Sad (ex-Joegoslavië) als eerste Hongaarse groep ooit een competitie voor tambura orkesten. En vorig jaar verscheen een nieuwe cd Tamburising (Lost music of the Balkans). Een schot in de roos en goed voor een plaats in de top 10 in de jaarlijst van het toonaangevende Engelse blad Songlines. Uitgever Simon Broughton (zie ook The Rough Guide to World Music) zei het zo: “Söndörgö are proving themselves to be one of Europe’s most versatile and excititng bands”. The Guardian noemt hen ‘a world-class band’ en The London Evening Standard zegt dat hun muziek “sparkles with virtuositiy and foot-tapping joie de vivre”. Joie de vivre, c’est ça.
SHORTCUT Twee maal feestelijk Hongaars, maar anders dan u verwacht. En ook, twee voor de prijs van één.
